Μεγάλα Καλύβια, Φαρκαδόνα, εκεί όπου τα νερά των ποταμών, το βράδυ της πλημμύρας, πήγαιναν προς τα πάνω. Εκεί που το σούρουπο, τα Κιρκινέζια στήνουν μεγάλο φαγοπότι.
Μεγάλα Καλύβια, Φαρκαδόνα, τόπος αλλού.
Βρέθηκα στην περιοχή με την ΟΣΑΚ (Ομάδα Συμβολής Αντιμετώπισης Καταστροφών). Είδα μια ανακοίνωση της ομάδας και ζήτησα να πάω μαζί τους. Είχα δει προηγούμενες δράσεις τους, στις φωτιές της Πάρνηθας και της Εύβοιας το 2021 αλλά και στις φετινές φωτιές.
“Μέλη της ΟΣΑΚ (Ομάδα Συμβολής Αντιμετώπισης Καταστροφών) και αλληλέγγυες/οι θα βρεθούν το τριήμερο Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή 15, 16 και 17 Σεπτεμβρίου στα Τρίκαλα Θεσσαλίας, με σκοπό να μεταφέρουν είδη πρώτης ανάγκης και να συμβάλουν τα συνεργεία των κατοίκων των Μεγάλων Καλυβίων και Φαρκαδόνας, στην αποκατάσταση πληγέντων κατοικιών και άλλων εγκαταστάσεων”.
Αυτό έλεγε η ανακοίνωση.
Έτσι η Παρασκευή μας βρήκε στις πληγείσες περιοχές της Θεσσαλίας.
Μεγάλα Καλύβια
Εντυπωσιακή η οργανωσή τους, ο συντονισμός, μα και η αποτελεσματικότητα τους. Φτάσαμε στην κεντρική πλατεία, μια ομάδα ξεφόρτωνε, μια δεύτερη έστηνε το “κέντρο των επιχειρήσεων”. Λίγο μετά, χωρίστηκαν τα συνεργεία.
– Προτεραιότητα μας, οι ανήμποροι. Άτομα με ειδικές ανάγκες, γέροντες μόνοι τους.
Κόσμος πλησίαζε και ζητούσε βοήθεια. Οι εξηγήσεις, σύντομες και σαφείς. Είδα πρώτη φορά, πρόσωπα που δεν τα τρόμαζε η υψωμένη μαυροκόκκινη, άλλωστε ήταν οι ίδιοι εκεί παρόντες, δεν τα έβλεπαν στα …κανάλια.
– Από που είστε παιδιά;
– Από την Αθήνα.
– Από τα Εξάρχεια είναι, ήρθαν να μας βοηθήσουν.
Και ένα πλατύ χαμόγελο απλωνόταν στο πρόσωπο τους και στο σφίξιμο του χεριού και το ευχαριστώ που έβγαινε από τα χείλη τους ήταν τόσο μεγάλο, σαν τον Θεσσαλικό κάμπο.
Γεννήτριες, προβολείς, πιεστικά, αντλίες, τσουγκράνες, αξίνες, φτυάρια, όλα κομπλέ και σε δυνατά χέρια.
Τα συνεργεία έχουν πιάσει δουλειά, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Τα αιτήματα από εκείνους που χρειάζονται βοήθεια όλο και πληθαίνουν, καταγράφονται, αξιολογούνται, μα η απάντηση παραμένει μία και σαφής:
-Πρώτα αυτοί που είναι ανήμποροι, μετά οι άλλοι.
Σε κάποια ανάπαυλα, ρωτάω μέλη της ΟΣΑΚ, πως προέκυψε η ομάδα:
“Το καλοκαίρι του ’21, μην μπορώντας άλλο να βλέπουμε τις εικόνες καταστροφής των δασών στα ΜΜΕ και τα social media, αποφασίσαμε μα μαζευτούμε και να δράσουμε, ατομικότητες με παλαιότερη ανάλογη εμπειρία, με όσα μέσα μπορούσαμε να διαθέσουμε. Θελήσαμε να δώσουμε τον δικό μας αγώνα, έτσι ώστε έμπρακτα να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση αυτής της εκτεταμένης καταστροφής.”
“Όλοι μας έχουμε υπάρξει πολιτικά δραστήριοι σε γειτονιές, εγχειρήματα και αυτοοργανωμένες δομές, ενώ ατομικά ο καθένας μας έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν αντίστοιχες συνθήκες. Εκτιμήσαμε λοιπόν την ανάγκη συγκρότησης κάποιου μονιμότερου και αυτοοργανωμένου σχήματος με συνέπεια και συνέχεια. Με βάση τις πολιτικές μας αξίες, συναποφασίζουμε και λειτουργούμε με οριζόντιο τρόπο, εμπιστευόμενοι ο ένας τον άλλον, δρώντας συλλογικά με ασφάλεια τόσο για τους ίδιους τους εαυτούς μας όσο και για τους γύρω μας. Έχοντας τον κατάλληλο εξοπλισμό και την απαραίτητη εμπειρία και εκπαίδευση, επιχειρούμε (στο μέτρο των δυνατοτήτων μας) σε τόπους καταστροφών και κρίσεων. Οι πρώτες μας παρεμβάσεις/επιχειρήσεις σαν ομάδα έγιναν τον Αύγουστο του ’21 στις πυρκαγιές της Βαρυμπόμπης και της Κεντρικής/Βόρειας Εύβοιας. Εκεί πάρθηκε η απόφαση, βάσει των κοινωνικών αναγκών, να συνεχίσουμε το εγχείρημα μας σε ανιδιοτελή, αδιαμεσολάβητη βάση, με γνώμονα το συλλογικό νου και την κοινωνική αλληλεγγύη.”
“Η συνεχής μας αυτο-μόρφωση πάνω σε διαφορετικές περιπτώσεις καταστροφών αλλά και η εκπαίδευσή μας για αυτές, είναι τόσο αναγκαία αλλά και συνεχής. Όλοι μας, μετά το πέρας της καθημερινής μας εργασίας, αφιερώνουμε χρόνο και χρήματα για τον απαραίτητο εξοπλισμό, την μετάβασή μας σε σημεία εκπαίδευσης και επιχείρησης.”
“Σε αυτή την προσπάθεια χρειαζόμαστε τη στήριξη των συντρόφων μας, αναγνωρίζοντας τις οικονομικές δυνατότητες ή αδυναμίες. Κάθε ελεύθερη συνεισφορά σε εξοπλισμό ή χρήματα για αγορά εξοπλισμού είναι για εμάς πολύτιμη. Μπροστά στην καταστροφή των ζωών μας, στεκόμαστε ο ένας δίπλα στον άλλο, κάνοντας πράξη το αξιακό και θεμελιώδες πρόσταγμα της κοινωνικής αλληλεγγύης.”
– Μπορεί κάποιος που θέλει να προσφέρει, να γίνει μέλος της ομάδας της ΟΣΑΚ;;;
– Με κάποιες προϋποθέσεις, ναι, μα δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Δεν επιδιώκουμε να γίνει η ΟΣΑΚ ένας υδροκέφαλος οργανισμός. Αυτό που κάνουμε εμείς, μπορούν να το κάνουν όλοι. Είναι ζητούμενο να φτιαχτούν πολλές τέτοιες ομάδες.
Δεν είμαστε εθελοντές, είμαστε Αλληλέγγυοι.
Φαρκαδόνα
Χτυπάει το ξυπνητήρι. Είναι 6.30.
Το πρώτο φως της μέρας, βρίσκει τα μέλη της ΟΣΑΚ στο “πόδι”.
Πλύσιμο, υποτυπώδες πρωινό, τσεκάρισμα εξοπλισμού, δρόμο.
Φτάνουμε Φαρκαδόνα, ο κόσμος σε κίνηση, συνεχώς καταφθάνει βοήθεια, τα νερά στα 2/3 της πόλης έχουν υποχωρήσει, υπάρχουν όμως μεγάλα τμήματα με πολύ νερό.
Στους “στεγνούς” δρόμους, τα σπίτια έχουν εναποθέσει σε αυτούς τα …σωθικά τους. Η πόλη μοιάζει με βομβαρδισμένη.
– Σπάσανε τα αναχώματα για να γλιτώσουν τις πόλεις και πνίξανε τα καμποχώραφα, μας έκαναν πάλι κολίγους στη γή μας. Για μια φορά ακόμα.
Με ακούς;
Αυτό έκαναν.
– Πως σε λένε;
– Σωκράτη, με λένε. Σωκράτη, Γιάννη, Μαρία, Κώστα, ότι όνομα θες, έτσι κι αλλιώς στην ίδια μοίρα είμαστε όλοι και εκείνοι που “χάθηκαν” και εμείς που προς τα εκεί πάμε.
Στο Δήμο Φαρκαδόνας οι καταστροφές είναι τεράστιες, πολλά γειτονικά χωριά βρίσκονται ακόμα κάτω από το νερό όπως το Κεραμίδι και ο Κλοκοτός, αλλά και στην έδρα του Δήμου, τη Φαρκαδόνα, οι ζημιές είναι τεράστιες. Υπάρχουν εκτάσεις ακόμα και σήμερα, που κάνουν την κωμόπολη να μοιάζει με παραλίμνια.
Όσο η μέρα συνεχιζόταν, τόσο αγκομαχούσε ο κάμπος και τα χωριά του. Που να φανταζόταν ο Αλευάς Πύρρος, τον 7ο αιώνα πχ, όταν δημιουργούσε την “Θεσσαλική Τετραρχία” και ένωνε τις φυλές του κάμπου, ότι θα ερχόταν μια μέρα, που των ανθρώπων τα έργα, θα έκαναν τον κάμπο θάλασσα.
Περιουσίες χάθηκαν, ζώα επιπλέουν, τα φίδια τραβήχτηκαν στα ορεινά, άνθρωποι χάθηκαν…
– Μα τα δένδρα αυτά γιατί είναι μισά καφέ, ξεραμένα και μισά πράσινα;;;
– Δεν είναι ξεραμένα, τρίψε το φύλλο, θα δεις πως είναι λάσπη, μέχρι εκεί έφτασε το νερό.
…Μα οι άνθρωποι εδώ δεν κλαίνε. Είναι θυμωμένοι, τα πρόσωπα τους τόσο καθαρά, που διακρίνεις τον θυμό στα μάτια σαν φωτογραφία. Μα όταν φτάνεις εκεί για να βοηθήσεις και σε νιώθουν δίπλα τους, στο τελείωμα, τους ακούς να σου λένε, σαν υπόσχεση, το δικό τους ευχαριστώ, με τον δικό τους τρόπο:
– Άντε κι όταν θα ξαναβρεθούμε και θα ΄χω σπίτι να μπω, θα σας φτιάξω και πίτα.
Εκεί είναι που τα μάτια δεν κρατιούνται και τα δικά τους και τα δικά σου δάκρυα μοιάζουν Ένα.
Η νύχτα πλησιάζει. Κοιτάζω όλο αυτόν τον κόσμο και σκέφτομαι, αν η μέρα ακόμα και τόσες μέρες μετά μοιάζει τρομακτική, δεν μπορώ να φανταστώ πως θα ήταν εκείνη η νύχτα που ο Πηνειός, ο Ενιππέας, ο Λιθέος ο Νεοχωρίτης, αποφάσισαν να σαρώσουν τα πάντα.
Φαρκαδόνα, τόπος ανάσχεσης υδάτων. Τόπος αλλού.
