12.8 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
spot_img

Κείμενο-'Ερευνα: Δανάη Αναστασιάδου

Βαμβάκι, ένας θησαυρός σε κρίση (video)

+ άρθρα

Όλοι διανύουμε μια δύσκολη περίοδο λόγω της πανδημίας και αναγκαζόμαστε να χρησιμοποιούμε αντικείμενα που παλαιότερα δεν φανταζόμαστε καν, όπως τις μάσκες.  Ωστόσο το υλικό των μασκών δεν μας ήταν άγνωστο, αφού το ύφασμα παίζει πρωτεύοντα ρόλο στη ζωή μας από τα ρούχα μας και τα σεντόνια μας μέχρι κάποια υφασμάτινα προϊόντα σπιτιού, όπως είναι οι ντουλάπες. Το ύφασμα, λοιπόν, μας είναι αναγκαίο άρα και η πρώτη ύλη του, το βαμβάκι.

Στην Ελλάδα, η καλλιέργεια βαμβακιού αν και έχει μειωθεί από παλαιότερα, συνεχίζει να αποτελεί  σημαντικό κομμάτι των εξαγωγών της χώρας. Μάλιστα, πριν μερικά χρόνια η ελληνική παραγωγή αποτελούσε την κυριότερη πηγή εισαγωγής βαμβακιού για την Τουρκία. Ειδικότερα στη Θράκη υπάρχει η καλύτερη ποιότητα ελληνικού βαμβακιού. Δεν είναι τυχαίο πως υπάρχει ξεχωριστό χρηματιστήριο για το ίδιο το βαμβάκι (δηλαδή είναι ένα από τα προϊόντα που «παίζονται» στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ άρα η αξία του είναι μεγάλη) ενώ υπάρχουν και ξεχωριστές επιδοτήσεις για την καλλιέργεια του. Όλα αυτά μας κάνουν να καταλάβουμε ότι πρόκειται όχι μονο για ένα απαραίτητο προϊόν, αλλά και πολύ προσοδοφόρο.

Δυστυχώς, όμως, το 2020 ήταν μια κακή χρονιά για την καλλιέργεια του βαμβακιού λόγω των καιρικών συνθηκών μετά την σπορά του (την περίοδο  Απριλίου-Μάιου). Οι χαμηλές θερμοκρασίες θα καθυστερούσαν την συγκομιδή του βαμβακιού αλλά λόγω της καλοκαιρινής ξηρασίας τα φυτά ανέκαμψαν και κατάφεραν να ανθήσουν «στην ώρα τους», χάνοντας όμως βάρος γεγονός που κόστισε στους παραγωγούς καθώς η τιμή του έπεσε λόγω του μειωμένου βάρους του που από αυτό καθορίζεται (κοντά στα 37λεπτά + ΦΠΑ).  Αυτό, σε συνδυασμό με την παγκόσμια αγορά η οποία είναι αρκετά περιορισμένη, έχει αρκετές δυσκολίες (πχ  ισοτιμία ευρώ-δολαρίου), ενώ υπάρχει και η αβεβαιότητα λόγω του covid. Αποτέλεσμα να μην υπάρχει ακόμη μια σταθερή και σίγουρη τιμή ενώ οι καλλιεργητές βρίσκονται σε αμφίρροπη κατάσταση και υπάρχει προβληματισμός για το εάν θα συνεχίσουν με την ίδια καλλιέργεια και την επόμενη χρονιά.

Τι είναι όμως αυτό το προϊόν το οποίο επιστημονικά ονομάζεται «γοσύπιο»;  Το βαμβάκι είναι από τις καλλιέργειες για το οποίο δίνεται συνδεδεμένη επιδότηση, δηλαδή επιδοτείται το προϊόν αλλά ταυτόχρονα  δίνεται  μια επιπλέον στρεμματική επιδότηση, λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής, η οποία όμως δεν είναι σταθερή κάθε χρόνο (πχ το 2019 επιδοτούταν 65ευρώ το στρέμμα ενώ φέτος 74 ευρώ).

 Η Θράκη, και πιο συγκεκριμένα ο νομός Ροδόπης, αποτελεί ευνοϊκή περιοχή για την καλλιέργεια του. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες βαμβακιού που αλλάζουν μορφολογικά και χρηστικά, για παράδειγμα οι πιο καλές ποικιλίες όπου μπορούν εύκολα να γίνουν ίνες  χρησιμοποιούνται στην υφαντουργία ενώ οι πιο απλές χρησιμοποιούνται για φαρμακευτική χρήση όπου δεν είναι αναγκαίο το μεγάλο μήκος των ινών. Στην Ελλάδα όμως καλλιεργείται μόνο το Αδρότριχο βαμβάκι ή Χνουδωτό βαμβάκι, η πιο διαδεδομένη ποικιλία.

Ο μέσος όρος της στρεμματικής απόδοσης στον Νομό Ροδόπης και Ξάνθης στα ξερικά χωράφια είναι 150-200 κιλά βαμβακιού ανά στρέμμα, στα «βαριά» χωράφια δηλαδή τα ποτιστικά που βρίσκονται σε κάμπο ο μέσος όρος είναι 350-400 κιλά ανά στρέμμα, ενώ στα λεγόμενα «μπαίρια» δηλαδή τα χωράφια τα οποία βρίσκονται σε λόφους και τα χτυπάει η θαλάσσια αύρα είναι 450-500 κιλά ανά στρέμμα.

Η διαδικασία παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, όχι μόνο λειτουργικά αλλά και στις αλλαγές που δέχθηκε με την πάροδο του χρόνου. Η σπορά του ξεκινάει μεταξύ Απριλίου και Μαΐου ενώ η συγκομιδή του κοντά στα τέλη Σεπτεμβρίου και αρχές Οκτώβριου, η οποία πραγματοποιείται σε δυο χέρια, δηλαδή σε δυο δόσεις. Παλαιότερα μάζευαν βαμβάκια χειρονακτικά ενώ στην πορεία χάρη στην τεχνολογία δημιουργήθηκαν μηχανήματα για αυτή τη δουλεία (βαμβακοσυλλέκτες) που όμως είχαν δυνατότητα να συλλέγουν μόνο δύο σειρές βαμβακιών (καρίκια). Πλέον δίνεται η δυνατότητα περισυλλογής τεσσάρων σειρών.

Το βαμβάκι για να αντέξει πρέπει η υγρασία του να μην ξεπερνάει το 14-15% και μετά από μια διαδικασία αφαίρεσης του καρπού που ονομάζεται εκκοκκισμός που πραγματοποιείται στα εκκοκκιστήρια, δεν υπάρχει περιορισμός στον χρόνο αποθήκευσης του καθώς είναι ξηρό. Στην Ελλάδα διοχετεύεται με το κιλό ενώ στην παγκόσμια αγορά σε μορφή ινών.

Βέβαια, πρόκειται για ένα ευαίσθητο φυτό με αρκετούς «εχθρούς». Το αξιοπερίεργο είναι ότι δεν μπορεί να προστεθεί ζιζανιοκτόνο, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα φυτά,  άρα για να αφαιρεθούν τα ζιζάνια που το προσβάλουν χρειάζεται χειρονακτική διαδικασία με τον παραδοσιακό χειρονακτικό τρόπο. Με τη χρήση της πατροπαράδοτης τσάπας εργάτες τσαπίζουν γύρω από κάθε φυτό ξεχωριστά για να αφαιρέσουν τα ζιζάνια που το προσβάλουν. Σίγουρα λοιπόν, πρόκειται για μια χρονοβόρα, επίπονη και δύσκολη διαδικασία.  Μεγάλος κίνδυνος του φυτού αυτού είναι το πράσινο (heliothis armigera) σκουλήκι που το προσβάλει, όπως φυσικά και άλλα έντομα. Επίσης, η ευαισθησία του βαμβακιού διαπιστώνεται και μέσα από τις καιρικές συνθήκες, βλάπτεται από το χαλάζι, την παγωνιά και τη βροχή που όχι μόνο καταστρέφει τις ίνες του αλλά ταυτόχρονα καθυστερεί τη συγκομιδή του καθώς του προσθέτει υγρασία ενώ την ίδια στιγμή χάνει το ειδικό  βάρος του με αποτέλεσμα να μειώνεται η τιμή του. 

Φαίνεται λοιπόν, ότι πρόκειται για μια ευαίσθητη καλλιέργεια με δύσκολη διαχείριση που απαιτεί ρίσκο από τον παραγωγό, ειδικά φέτος που οι συνθήκες την δυσκόλευσαν ακόμη περισσότερο, παραμένει όμως αναγκαία για όλους μας.

Προηγούμενο άρθρο
Επόμενο άρθρο
spot_imgspot_img

Σχετικά Άρθρα

spot_img

Get in Touch

2,911ΥποστηρικτέςΚάντε Like
36ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

Πρόσφατα Άρθρα

This function has been disabled for Press Carnet de Voyage.