Ο άνθρωπος κατοικεί όταν μπορεί να προσανατολιστεί μέσα σ’ ένα περιβάλλον και να ταυτιστεί με αυτό, ή, όταν νιώθει ότι το περιβάλλον που βιώνει έχει νόημα. Κατοίκηση, σημαίνει ότι οι χώροι όπου εκτυλίσσεται η ζωή είναι τόποι με την πλήρη σημασία του όρου.
Christian Norberg-Schulz / Genius Loci: “Το πνεύμα του τόπου”
Ο κατ΄ανάγκη εγκλεισμός, είναι άλλο πράγμα. Εκεί ο ιδιωτικός χώρος, η κατοικία, χάνει την πραγματική της αξία, το νόημα της και λίγο χρόνο μετά, γίνεται εν δυνάμει, μια «γνωστή» φυλακή. Ένας χώρος εγκλεισμού, με ειδικούς και καθορισμένους κανόνες προαυλισμού.
Ο εντολέας, με την αρωγή των φυλάκων, όχι μόνο σε παρατηρούν, μα με τεχνάσματα τέτοια, γνωρίζουν αν και πότε η …συμπεριφορά σου γίνεται παραβατική. Βεβαίως εδώ το «χάπι» έχει όμορφο και υποχρεωτικά ενδιαφέρον περίβλημα, το κοινό καλό, η δημόσια υγεία, το συμφέρον των πολλών. Έτσι αποφεύγει το πραγματικό πρόσωπο, εκείνο της καταστολής, μέσω του φόβου. Η υγεία, όπως και η πείνα, ήταν ανά τους αιώνες, εργαλεία καταστολής και χειραγώγησης για τους γνωρίζοντες.
Ο «Βαγγέλης» βολτάρει στην γειτονιά μου πρωί και απόγευμα με μια μπάλα στο χέρι. Χτυπάει αναίτια τους κάδους απορριμμάτων και σιχτιρίζει τα διερχόμενα αυτοκίνητα. Τον λέω Βαγγέλη, γιατί έτσι με φωνάζει εκείνος κάθε φορά που περνάει εμπρός από το σπίτι μου, μετά την «ανακάλυψη» από μέρους του δυο τσάντες παιχνιδιών που είχα αφήσει για λίγο εκεί. Ο «Βαγγέλης» λοιπόν, κατέβηκε στην πόρτα, διάλεξε τα παιχνίδια που τον ενδιέφεραν και (καλώς έκανες) τα απαλλοτρίωσε.
Ο «Βαγγέλης» μιλάει ακατάληπτα, όταν επιχειρεί να μιλήσει και από τότε, με τον τρόπο του με ρωτάει αν θέλω να πετάξει την μπάλα στα αυτοκίνητα. Ο διάλογος είναι συνήθως κάπως έτσι:
– ννννννννΑ ζάλα στα φτοκινητα; Καλ΄ είμαι, καλ’ ειμαι.
– όχι ρε, δεν κάνει.
-ζζζζζζζζζατι, ζατί, ζατίίίί;;;;
-γιατί μπορεί να χτυπήσει κανείς, άσε που θα χάσεις και την μπάλα.
– ειν κακοί, κακοί ε;
Και συνεχίζει τον δρόμο του, χτυπώντας με δύναμη την σιδερένια πόρτα της αυλής, χωρίς ίχνος συναισθήματος στο πρόσωπο του.
Δεν μπορώ να φανταστώ τον «Βαγγέλη» κλεισμένο στο σπίτι, ούτε θα το ήθελα.